die festo s. Egidii
Zygmunt król polski powtarza i potwierdza poniższy dokument:
- 1453,12 czerwca, Lublin
f. tertia a. fest. s. Vitti
Kazimierz [Jagiellończyk] król polski zabrania szlachcie i duchowieństwu nabywania w Lublinie placów i domów oraz prowadzenia, załatwiania i popierania przez nią jakichkolwiek spraw w sądach miejskich.
- Transkrypcja
- Tłumaczenie
Sigismundus Dei gratia rex Poloniae, magnus dux Lituaniae, Russiae, Prussiae, Masoviae etc. dominus et heres, significamus tenore presentium quibus expedit universis, quia cum exhibuissent coram nobis cives nostri Lublinenses literas serenissimi olim domini Kazimiri regis, antecessoris et patris nostri desideratissimi, in pelle pecora scriptas sigilloque appenso communitas, constitucionem et prohibitionem prefati serenissimi olim parentis nostri de non emendis per nobiles ac personas spirituales in civitate nostra Lublinensi domibus factam, in se continentes supplicarunt deinde nobis, ut eas ipsas literas innovari mandare auctoritate, que nostra regia approbare, ratificare et confirmare dignaremur quarum tenor hic de verbo ad verbum sequitur et est talis: „Kazimirus Dei gratia rex Polonie et magnus dux Lituanie heres Russie etc., significamus tenore presentium, quibus expedit, universis et singulis, quomodo volentes, ut civitas nostra Lublinensis augeatur, crescat et amplietur salubriaque tempore nostri felicis regiminis suscipiat incrementa presenti et hoc summe attento, quod nonnulli nobiles terrigene nimio et persone spirituales per vim se imprimunt domosque sine areas in civitate prefata coemunt et ordinant habendas et possidendas, quod in detrimentum civitatis predicte Lublinensis et diminutionem proventum nostrorum regalium penitus vergere videmus corrigimurque per alias civitates nostras similimodo, in quibus nobiles terrigene et alie spirituales persone ad emendas areas sine domos admittuntur per quod et iura civitatum annullantur et nostri proventus diminiuntur. Unde volentes premissis tempestive occurrere statuimus, decernimus et presentibus inhibemus, ut nullus nobilium aut personarum spiritualium […] pro tanto tibi generoso et nobili Joanni de Sczekoczin dapifero Sandomiriensi et capitaneo Lublinensi et […] commitimus et mandamus omnino habere volentes, quatenus vendiciones domorum huius modi seu et earum in civitate pre[dictam] […] nobilibus terrigenis seu spiritualibus personis nulla admittas ratione nec quovis modo admitti facias. Hoc etiam specialite[r] presentibus inhibemus et annullamus ut nulli nobiles seu terrigene, cuiuscumque condicionis existant, occasione rerum quarinmcumque in [iudicio] civitatis Lublinensis prefate procurare, tractare aut fovere causa debeant et habent quia exinde non minor dissensio et detrimentum ratione huiusmodi accionis nobilium inter incolas eiusdem nostre civitatis hereri videtur quod a mode ferre nulla possumus ratione […sub] obtento gratie nostre facere non ausurus. In cuius rei testimonium sigillum nostrum presentibus est appensum. Datum in Lublin, feria tercia ante festum sancti Vitti, anno domini millesimo quadingentesimo quinquagesimo tercio”. Nos itaque Sigismundus rex prefatus supplicacioni prefatorum civium nostrorum Lublinensium, utpote iuste et rationabili benigne annuentes considerantes, quod preinsertas literas esse saluas […] nullo racio aut […] suspicione contaminatas eas innovari mandavimus auctoritate, que nostra regia approbari ratificantes et confirmavi auximus ac harum serie approbamus, ratificamus et confirmamus decernentes eas omnia, que et singuli in eis contenta robur debite firmitatis habitura esse tenore presentium mediante, quibus in testimonium sigillum nostrum est appesnsum. Datum Cracouie, die festo sancti Egidii, anno Domini millesimo quingentesimo tricesimo quinto, regni nostri anno vigesimo nono.
Zygmunt z łaski Boga król Polski, wielki książę Litwy, Rusi, Prus, Mazowsza itd. pan i dziedzic, oznajmiamy niniejszym pismem, tym wszystkim których to dotyczy, gdyż mieszczanie nasi lubelscy okazali przed nami dokument najjaśniejszego niegdyś pana Kazimierza króla, naszego niezwykle drogiego poprzednika i ojca, napisany na skórze bydlęcej i uwierzytelniony przywieszoną pieczęcią, zawierający w sobie postanowienie: ustawę i zakaz wspomnianego najjaśniejszego niegdyś naszego rodzica co do zakazu kupna domów przez szlachtę oraz osoby duchowne w mieście naszym Lublinie. [Mieszczanie] następnie prosili nas, abyśmy ten ich dokument nakazali odnowić, postanowić naszym autorytetem, którym nasza królewska [łaska] nakazuje zaaprobować, ratyfikować oraz potwierdzić, którego treść, słowo po słowie, brzmi następująco: „Kazimierz z łaski Boga król Polski i wielki książę Litwy, dziedzic Rusi itd., oświadczamy niniejszym, tym których to dotyczy, wszystkim i pojedynczym, gdyż pragnąc, aby nasze miasto Lublin wzrastało, rosło i powiększało się i w zdrowych czasach naszego szczęśliwego panowania odbierało pożytki, obecnie i w tym największym zamiarze, że nikt nadmiernie ze szlachty ziemskiej i osób duchownych, którzy siłą się wciskają i domy bez działek we wspomnianym mieście kupują i ustanawiają dzierżenie i posiadanie, [a] co widzimy, że na szkodę wspomnianego miasta Lublina i zmniejszenie dochodu naszego, królewskiego głęboko się obraca [tak więc] poprawiamy [ten stan] wedle [zwyczajów] innych naszych miast, w których szlachta ziemska i inne osoby duchowne do zakupu działek bez domów jest dopuszczana, przez co i prawa miejskie są anulowane i nasz dochód się zmniejsza. Stąd pragnąc, aby pojawiło się zmniejszenie [tychże uprawnień] w stosownym czasie ustanawiamy, postanawiamy i obecnie zakazujemy, aby ktokolwiek ze szlachty lub osób duchownych […] za to tobie wspaniałomyślny i szlachetny Janie ze Szczekocin cześniku sandomierski i starosto lubelski i […] polecamy i nakazujemy całkowicie pragnąc mieć, aby sprzedaże domów w ten sposób lub […] we wspomnianym mieście szlachcie lub duchownym osobom nie zezwolisz z jakiegokolwiek powodu, ani do tego nie dopuścisz. To szczególnie jeszcze zabraniamy i anulujemy obecnie, aby nikt ze szlachty czyli ziemian, jakiegokolwiek byłby stanu, ze względu na jakiekolwiek sprawy w sądzie wspomnianego miasta Lublina powinien i miał zarządzać, traktować lub wspierać sprawy, ponieważ stąd nie mały spór i uszczerbek z tego względu jest widoczny, [to] takie działania szlachty pomiędzy mieszkańcami tegoż wspomnianego miasta są zabronione, ponieważ taki sposób nie możemy znosić ze względu na okazanie naszej łaski [i nikt] nie ośmieli się uczynić. Na świadectwo czego nasza pieczęć jest niniejszym przywieszona [do dokumentu]. Dane w Lublinie, we wtorek przed świętym Witem, roku Pańskiego tysiąc czterysta pięćdziesiątego trzeciego”. My zatem Zygmunt wspomniany król, na prośbę, mianowicie słuszną i rozumną wspomnianych mieszczan lubelskich, łaskawie zgadzając się [i] uznając, że przytoczony dokument jest nieuszkodzony, żadnym śladem lub podejrzeniem zniesławiony, [to] dokument ten nakazujemy odnowić, autorytetem, który nasza królewska [łaska posiada] postanawiamy aprobować i potwierdzić ratyfikując [go], postanawiając, że te wszystkie i pojedyncze [sprawy], które są w nim zawarte moc należną potwierdzenia otrzymają niniejszym pismem pośredniczącym. Na świadectwo czego nasza pieczęć jest przywieszona [do dokumentu]. Dane w Krakowie, w dzień świętego Egidiusza, roku Pańskiego tysiąc pięćset trzydziestego piątego, roku naszego panowania dwudziestego dziewiątego.
Oryg., perg., 40 x 30,8+6,7 cm, niewielka dziura na złożeniu, tekst uszkodzony; j. łac.
Pieczęci brak.
Pod tekstem: relacja i podpis Piotra Tomickiego, podkanclerzego.
Na odwrocie: napis zatarty; „Nro 83tio” (sumariusz z r. 1836).
Odpis: KmL, sygn. 145, k.42-43; AGAD, MK, sygn. 50, s.563 565; reg.: KmL, sygn. 248, s. 30; AmL, sygn. 151, nr 95.
Druk: Riabinin, nr 146; MRPS, IV, nr 17183 i Suppl. nr 870 (dok. z r. 1453).
Wykaz, 51; DmL, sygn. 61.