1564, 31 lipca, Parczew, na sejmie walnym

f. secunda a. fest. s. Petri ad Vincula prox.

Zygmunt August król polski z powodu skarg m. Lublina na Feliksa Żyrzyńskiego poborcę podatkowego województwa lubelskiego, że stosuje nowe sposoby i racje poboru poleca temuż, aby pobierał szos stosownie do nadanych miastu przywilejów; czopowe tylko od trunków propinowanych a nie od przechowywanych w naczyniach; nie nakładał osobnych podatków od rzemiosła na rzemieślników płacących szos i ogólnie, aby względem mieszczan lubelskich w sprawach poboru podatków były stosowane zwyczaje zachowywane w Krakowie.

0003

  • Transkrypcja
  • Tłumaczenie
Sigismundus Augustus, Dei gratia rex Poloniae, magnus dux Lituaniae, Russiae, Prussiae, Masoviae, Samogitaeque etc., dominus et haeres, nobili Foelici Zirzinski haeredi in Zirszin contribucionum nostrarum publicarum in pallatinatu Lublinensi exactori fideli dilecto gratiam nostram regiam. Nobilis fidelitas nobis dilectae [s]! Relatum est nobis ex parte famatorum proconsulis et consulum, advocati et scabinorum ac generaliter tocius communitatis civitatis nostrae Lublinensis fidelitatem tuam nolle ab illis contribucionem civilem szosz [tj. szos] dictam per nos et consiliarios Regni in proxima conventione generali laudatam iuxta antiquas consuetudines quietacionum priorum collectorum nostrorum ac privilegia nostra eisdem desuper concessa actipere [s] verum novos modos et rationes alias in eo querere nec non eosdem ad solvendas contribuciones ducillarias a vinis quae adhuc non fuerint propinata ultra aequum compellere velle. Denique ab illis artificibus qui contribuciones civiles publicas szosz [tj. szos] dictas solvunt seorsim contribuciones alias ab artificiis illorum exigere velle. Quoniam vero commodo illo quod cum iniuria subditorum nostrorum fuerit non delectamur. Verum unumquemque in iure suo conservare cupientes, innixique consuetudini et observacioni in civitate nostra Cracoviensi de omnibus his hucusque servat etc. Mandamus fidelitati tuae omnino ita habere volentes, ne ipsis civibus nostris in exigendis contribucionibus nostris tum szoss civili [su]per quod privilegia nostra ipsi cives habent ultra iura et privilegia nostra desuper illis concessa ac quietaciones priorum collectorum in duplo tamen iuxta litteras nostras universales, tum etiam tribucionis [s] ducillariae, quae maerae et iustae iuxta antiquam consuetudinem in civitate nostra primaria Cracoviensi hucusque servatur ab illis tantum liquoribus quae propinantur et non quae integre in vasis servantur. Denique in exactione contribucionum ab artificibus ultra praescriptum litterarum universalis nostri negotium quovismodo facessere. Verum eosdem iuxta iura privilegia quietaciones antiquas et consuetudinem in civitate nostra Cracoviensi diu tentam et servatam in omnibus suprascriptis conservet. conservarique curet pro gratia et gravi indignatione nostra ac poena in transgressores mandatorum nostrorum aedita ac laudata fidelitas tua aliter non factura. Datum in conventu generali Regni Parczoviensi feria secunda ante festum sancti Petri ad Vincula proxima anno Domini MDLXIIII Regni vero nostri anno XXX[V.] Ad mandatum sacrae regiae maiestatis proprium

Zygmunt August, łaski Bożej król Polski, wielki książę litewski, pan i dziedzic ruski, pruski, mazowiecki, żmudzki itd., szlachetnie urodzonemu Feliksowi Żyrzyńskiemu, poborcy podatków w województwie lubelskim, lojalnemu i [nam] drogiemu [Panu, okazujemy] naszą królewską życzliwość. Drogi i wierny [wobec nas Panie]! Doszło do nas od sławetnych burmistrza i rajców, wójta i ławników, a także ogólnie od całej społeczności naszego miasta Lublina, że Wasza Wierność nie chce od nich przyjmować podatku miejskiego zwanego szos, uchwalonego przez nas i doradców królewskich na ostatnim sejmie walnym, zgodnie z dawnymi prawami zwyczajowymi, odnoszącymi się do uzgodnień naszych dawniejszych poborców, jak również w zgodzie z naszymi przywilejami przyznanymi w tej sprawie tymże [mieszczanom], lecz że poszukujesz w tym względzie nowych sposobów i innych uzasadnień, a także chcesz niesłusznie zmusić ich do płacenia podatku czopowego od [rodzajów] win, które dotychczas nie były sprzedawane w szynkach. Ponadto od tych rzemieślników, którzy płacą podatki miejskie zwane szos, chcesz oddzielnie ściągać inne podatki. A ponieważ nie cieszy nas to, co dokonuje się z uszczerbkiem dla naszych poddanych, lecz pragniemy, aby każdy zachował swoje prawa, opierając się zatem na zwyczaju zachowywanym dotychczas we wszystkich tych sprawach w naszym mieście Krakowie, a także chcąc, aby wszystko tak [właśnie] się miało, polecamy Waszej Wierności, żebyś tymże naszym mieszczanom w kwestii ściągania naszych podatków, zarówno jeśli chodzi o szos miejski, co do którego mieszczanie ci mają nasze przywileje, przyznane im dodatkowo poza naszymi prawami i przywilejami, a jednocześnie uzgodnienia dawniejszych poborców, zdwojone jednak poprzez nasze powszechnie obowiązujące dokumenty, jak też w odniesieniu do podatku szos, który jak dotychczas jest w naszym głównym mieście Krakowie uczciwie i sprawiedliwie zachowywany, tylko od tych napitków [pobierał podatki], które sprzedaje się w szynkach, nie zaś tych, które w całości przechowuje się w naczyniach. Ponadto, jako że w ściąganiu podatków od rzemieślników [wspomniany poborca] wykracza zbytnio poza zalecenie naszego ogólnie obowiązującego pisma, niech zatem zachowuje i dba o utwierdzenie tychże [mieszczan lubelskich] w zgodzie z prawami, przywilejami i dawnymi uzgodnieniami oraz zwyczajowym prawem od dawna utrzymywanym i zachowywanym pod tym względem w naszym mieście Krakowie. Niech Wasza Wierność przez wzgląd na nas nie czyni inaczej, aby nie narazić się na naszą surową niełaskę i karę nakładaną na tych, którzy przekraczają nasze polecenia i postanowienia. Wydano na sejmie walnym Królestwa w Parczewie, w pierwszy poniedziałek przed świętem świętego Piotra w Okowach, w roku Pańskim 1564, naszego zaś panowania 3[5]. Na osobiste polecenie Jego Królewskiej Mości

Oryg., pap., k.2; 32,5 x 21,3, zachowany dobrze; j. łac.

Pieczęć kanc., pap.-wosk., niezbyt wyraźna; por. Gumowski, nr 54.

Pod tekstem: „Ad mandatum Sacrae Regiae Mtis proprium”.

Na odwrocie: „Mandatum S R Mttis ad dominum Zirzinski contributionum publicarum exactorem de schosz, ducillis et artificibus exigen[dis]”.

Druk: Riabinin, nr 226.

Wykaz, 96; DmL, sygn. 109.

 

 

Skip to content