1736,12 lipca, Warszawa

August III król polski powtarza i potwierdza – o ile nie sprzeciwiają się prawu publicznemu i religii katolickiej – poniższe przywileje nadane synagodze lubelskiej przez jego poprzedników, jak też starostów lubelskich:

  • 1698, 31 sierpnia, Warszawa
    ugust II król polski zatwierdza wcześniejsze przywileje dla Żydów lubel­skich nadane im przez jego poprzedników, poczynając od Zygmunta Augusta „zawierające w sobie stwierdzenie praw o wolności bożnice kirkuta albo okopiska”, oraz dekrety komisarskie (1679, 19 III, w Grodnie i 1696, 22 II, w Warszawie) doty­czące wolności handlu w Lublinie i na przedmieściach jak też żydowskich łaźni, studni, placów, gruntów i budynków.
  • 1676,11 marca, Kraków, na sejmie koronacyjnym
    Jan III król polski powtarza i potwierdza poniższy przywilej króla Michała i dwa dokumenty starosty lubelskiego Jana Karola Daniłowicza:
  • 1669, 22 listopada, Kraków, na sejmie koronacyjnym
    Michał król polski powtarza i potwierdza poniższe dokumenty królów Wła­dysława IV i Jana Kazimierza oraz ekstrakt z ks. grodź, lubelskich:
  • 1638,16 lipca, Warszawa
    Władysław [IV] król polski zezwala Jeleniowi Doktorowiczowi, Żydowi lubel­skiemu „na groncie swoim własnym na ustroniu ku stawowi na Przedmieściu Lu­belskim, szkołę żydowską kosztem swoim zmurować”, która ma także służyć jako dom modlitwy dla jego przyjaciół i Żydów przyjeżdżających z innych miast na jar­marki lubelskie i w której to szkole „starszeństwo ma trzymać”. Król zabraniał Je­leniowi pełnienia innych urzędów w gminie żydowskiej, aby miał czas do „zawiadywania spraw skarbu naszego”.
  • 1699 [!, powinno być”: 1649], 16 lipca, Lublin
    Jan Kazimierz król polski powtarza i potwierdza przywileje dotyczące: opłaty zw. sztukowe, wyłączenia spod innych jurysdykcji poza wojewodzińską, prawa apelacji do króla (brak dat) oraz ekstrakt z grodu lubelskiego (1668, 23 VIII) zawiera­jący dokument Aleksandra Ludwika Niezabitowskiego kasztelana i starosty lubel­skiego (1668, 20 VIII, w Lublinie), który zatwierdza przywilej Jerzego Ossolińskie­go kanclerza wielkiego koronnego i starosty lubelskiego (brak daty) dotyczący: wysokości podatków od nieruchomości prywatnych i kahalnych płaconych do grodu; zatwierdzenia umów między mieszczanami lubelskimi a Żydami; niekwaterowania w ich domach chrześcijan; nienaruszalności kirkutu; prawa apelacji do grodu w sporach z przedmieszczanami o grunty i ogólnie – opieki starosty lub jego namiest­nika nad Żydami.
  • 1675, 21 listopada, Lublin, na zamku
    Jan Karol Daniłowicz starosta lubelski zatwierdza przywileje nadane Żydom przez jego poprzedników na starostwie lubelskim dotyczące spraw, jak wyżej w dokumencie Niezabitowskiego.
  • 1675, 21 listopada, Lublin, na zamku
    Jan Karol Daniłowicz starosta lubelski uwalnia Żydów od „stawowych szar-warkow wszelakich”, ustala wysokość podatku od wyrobu gorzałki, „ratione zaś stawów zamietania [zaśmiecania ?] gnoiami i o to turbowani być nie mają”.

Ponadto August III, wobec skarg na ludzi różnych stanów posiadających do­my na przedmieściach, trudniących się tam handlem i rzeźnictwem ze szkodą dla Żydów, pozwala tymże rekwirowac ich towary i wyroby mięsne i karać grzywna­mi.

Oryg. nieznany.

Kopia pt. „Confirmationis privilegiorum synagogae Lublinensi servien[tium] per serenissimum Augustum Tertium regem Poloniae Varsaviae die 12 Julii 1736 editae oblata in castro Lublinensi A.D. 1750mo fra 6. ante fm SS. Simonis et Judae Ap[osto]lor[um]”, pap k.14, 20,6 x 32,6 cm, karla 1 oddarla, pozostałe zachowane dobrze; j. pol., lac.

Pieczęć starosty (h. Jelita), pap.-wosk., zachowana dość dobrze.

Pod tekstem: „Correxit Dembinski mp.”; „Lectum per Andrzeiowski”.

Na odwrocie: nota o oblacie w ks. grodź, w r. 1750 (k.l4v); „Nie masz” (k.l5v).

Odpis: APL, Ks. grodź, krasnostawskie, RMO: sygn. 19728/9, k.336-338 (dok. Jana Karola Daniłowicza z 1675 r.), sygn. 19731/12, k.894v-896 (dok. Mikołaja Daniłowicza); reg.: AmL, sygn. 151, nr 215.

Druk: Jewish Prioileges, s.152-163, w transumpcie króla Stanisława Augusta z 1 VI, 1765, Warszawa (na podstawie: AGAD, MK, Ks. kanclerskie sygn. 25, s.18-43); B a ł a b a n, Żydowskie miasto, s.18 (fragm. dok. z r. 1675); Riabinin, nr 402.

Wykaz, 189; DmL, sygn. 189.

 

Skip to content