Spuścizna Arseniusza Flaka – LUBELSKIE ARCHIWA RODZINNE NIEPODLEGŁEJ

Prezentowane archiwum stanowi spuściznę osobistą ojca Pani Gabrieli Beaty Wilanowskiej – Arseniusza Flaka ur. 29 listopada 1915 r. na stacji Millerowo (okręg doński, Rosja). Był synem Mitrofana stolarza, pochodzącego ze wsi Husynne (powiat hrubieszowski) i Józefy z Cyraniuków, którzy uciekli w czasie zawieruchy wojennej do Rosji. Przez jakiś czas zamieszkiwali w Rostowie nad Donem, gdzie Mitrofen Flak, według przekazu rodzinnego pracował w zakładach lotniczych. Rodzina Flaków wróciła do Polski po zakończeniu I wojny światowej. Zamieszkali we wsi Siedliszcze (pow. hrubieszowski), gdzie Arseniusz ukończył 2-klasową szkołę powszechną a następnie 7-klasową szkołę w Dubience i Państwową Szkołę Rzemieślniczą w Chełmie. Służbę wojskową odbył we Flotylli Rzecznej w Pińsku, wchodzącej w skład Marynarki Wojennej, a po jej zakończeniu rozpoczął pracę w Państwowych Wytwórniach Uzbrojenia – Fabryce Amunicji nr 2 w Kraśniku. Walczył w kampanii wrześniowej, po czym szczęśliwie udało mu się wrócić do rodzinnej wsi Siedliszcze do gospodarstwa rolnego rodziców. Po zawarciu związku małżeńskiego z Janiną Markiewicz w 1940 r. zamieszkał wraz z małżonką w Dubience, gdzie w latach 1946-1947 pełnił obowiązki sekretarza gminy. W dniu 21 czerwca 1947 r. decyzją ówczesnych władz otrzymał nakaz przesiedlenia się z rodziną na Ziemie Zachodnie do Szczecina. Podjął pracę jako kierownik dźwigu pływającego w Zarządzie Portu Szczecin. Po kliku latach zatrudnił się w Polskiej Żegludze Morskiej na stanowisku mechanika, gdzie pracował ponad 20-lat. Miał trójkę dzieci: Grażynę ur. 1942 r., Wojciecha 1945 r. i Beatę ur. 1953 r.

Czytaj dalej

Arseniusz Flak był człowiekiem wielu talentów i pasji. Miał zdolności artystyczne, zajmował się modelarstwem, rysował. Był też samoukiem introligatorem, samodzielnie dbał o zgromadzony księgozbiór biblioteczny, oprawiając prenumerowane przez siebie czasopisma. Tworzył albumy tematyczne, kolekcjonował monety oraz znaczki.
W przekazanej spuściźnie znajdują się dokumenty osobiste wśród których znajduje się Świadectwo Towarzystwa Dobroczynnego z 1905 r. wystawione dla Mitrofana Flaka (ojca Arseniusza). Zachowała się także niezwykle cenna dokumentacja fotograficzna ze służby we Flotylli Rzecznej w Pińsku. Znajdziemy także kopie rysunków jego autorstwa, a także otrzymane odznaczenia i medale w tym m.in. medal 20-lecia Polskiej Żeglugi Morskiej w Szczecinie 1950-1970 (1970 r.)
Na szczególną uwagę zasługują wspomnienia napisane przez Arseniusza Flaka, podczas rejsów na statkach handlowych Polskiej Żeglugi Morskiej w Szczecinie w latach 1962-1974. Dotyczą one dwóch jego rodzinnych miejscowości Siedliszcza oraz Dubienki. Szczegółowo opisał położenie i historię tych osad. Wiele miejsca poświęcił stosunkom społecznym panującym w okresie międzywojennym oraz w czasie II wojny światowej i tuż po niej. Szczegółowo scharakteryzował ówczesnych mieszkańców Siedliszcza, a na własnoręcznie narysowanym planie miejscowości zaznaczył domy poszczególnych rodzin.
Kronika miasteczka Dubienka spisana w 3 zeszytach zawiera wspomnienia przedstawiające stosunki wyznaniowe, obsadę najważniejszych stanowisk w miasteczku wraz z rozmieszczeniem urzędów i instytucji gminnych, wymienieniem organizacji wojskowych i społecznych, oświatowych czy wyznaniowych działających na terenie miasteczka od czasów 20-lecia międzywojennego aż do 1947 r.
Arseniusz Flak w wieku 52 lat przeszedł na emeryturę. Zmarł 21 marca 1991 r. w Szczecinie, pochowany został w Rachaniach (powiat tomaszowski).

Niniejsza spuścizna została przekazana do zasobu Archiwum Państwowego w Lublinie w 2020 r. w formie daru w ramach projektu „Archiwa Rodzinne Nieodległej”, przez najmłodszą córkę Arseniusza Flaka Panią Gabrielę Beatę Wilanowskiej ze Szczecina, emerytowanego pracownika Archiwum Państwowego w Szczecinie. Utworzony został z niej zespół archiwalny nr zespół nr 2632 – Akta rodziny Flak 1904-1988.