Spuścizna Wacława Bajkowskiego – LUBELSKIE ARCHIWA RODZINNE NIEPODLEGŁEJ

Rodzina Wacława Bajkowskiego pochodzi ze zubożałej szlachty herbu Lubicz. Jego ojcem był Hipolit Bajkowski, który urodził się w Solcu 1847 r. (gub. radomska). Był synem Szymona – organisty i Katarzyny ze Szczepańskich. W 1873 r. przeniósł się do Włostowic gdzie objął funkcję organisty w kościele parafialnym pw. Św. Józefa. Tu też poślubił Paulinę Dominikę z Czerniewskich urodzoną 4 sierpnia 1847 r. (córkę Jan Czerniewskiego i Marianny z Kowalików). Mieli czwórkę dzieci: Wacława, Antoniego (późniejszy organista w kolegiacie zamojskiej, brał udział w zakładaniu kapeli Karola Namysłowskiego), Michalinę i Helenę. Hipolit zmarł 3 października 1913 r., jego żona Paulina z d. Czerniewska, zamieszkała z Zamościu z synem Wacławem i jego rodziną, zmarła 26 stycznia 1938 r.

Wacław Bajkowski urodził się 31 grudnia 1875 r. we wsi Włostowice (koło Puław) jako syn Hipolita i Pauliny z d. Czerniewskich. Ukończył w 1899 r. Gimnazjum Męskie w Lublinie. Podczas nauki pobierał także lekcje gry na fortepianie i skrzypcach. Studia prawnicze odbył na Uniwersytecie Warszawskim w 1903 r., a po nich rozpoczął aplikację adwokacką w Lublinie. W 1908 r. został powołany w poczet adwokatów przysięgłych i otworzył kancelarię adwokacką w Lublinie, którą prowadził aż do 1919 r. Wacław był człowiekiem niezwykle aktywnym, udzielającym się w różnych działaniach społecznych. Współpracował z Miejskim Komitet Obywatelskim w Lublinie. Był jednym z organizatorów sądownictwa obywatelskiego w Lublinie, wszedł do Wydziału Sądzącego przy Radzie Naczelnej Milicji Obywatelskiej, a od 5 września do 21 listopada 1915 pełnił obowiązki sędziego Trybunału Lubelskiego.
Brał udział organizowaniu odradzającego się samorządu miejskiego w Lublinie. Dnia 13 grudnia został 1916 r. został radnym miejskim, a 28 grudnia tego roku Rada Miejska powołał go na urząd prezydenta miasta Lublina, którym był aż do 28 marca 1918 r. Podczas jego prezydentury doszło do reorganizacji administracji miejskiej. Troszczył się o ludność miasta, o rozwój szkolnictwa podstawowego i pomoc społeczną. W związku z ograniczeniami uprawnień samorządu miejskiego na wniosek Bajkowskiego Rada Miejska zerwała stosunki z władzami okupacyjnymi, co doprowadziło do zwolnienia Bajkowskiego ze stanowiska prezydenta miasta.

Czytaj dalej

W 1917 r. wspierał przygotowania lubelskich organizacji do uczczenia rocznic Konstytucji 3 Maja i śmierci Tadeusza Kościuszki. Z okazji 600-lecia nadania Lublinowi praw miejskich na jego wniosek Rada uchwaliła, by placowi przed Magistratem nadać imię „króla Władysława Łokietka” oraz zażądać zwrotu wywiezionych do Wilna najstarszych ksiąg grodzkich i ziemskich lubelskich oraz podlaskich.
Działał m.in. w Lubelskim Towarzystwie Prawniczym, należał do Lubelskiego Towarzystwa Muzycznego, w którym był wiceprezesem oraz prowadził chóry. Ta artystyczna działalność sprawiała mu wiele radości, była to jego pasja, którą wyniósł z domu rodzinnego i przekazał przyszłym pokoleniom. Muzyka w mieszkaniu Bajkowskich była stale obecna i rozbrzmiewała codziennie. Pięknie śpiewała także jego żona Konstancja, jednak szybko wycofała się z publicznych występów.
W 1919 r. Bajkowski wraz z rodziną przeprowadził się do Zamościa, gdzie otworzył kancelarie adwokacką, specjalizującą się sprawach cywilnych, funkcjonująca przy ul. Kościuszki 2, w tzw. Domu Centralnym. Prowadził sprawy także dla Ordynacji Zamojskiej. Działał w Stronnictwie Narodowym z ramienia którego kilka razy został wybrany do rady miejskiej w Zamościu i tamtejszego Sejmiku Powiatowego. Oznaczał się dużym szacunkiem do ludzi niezależnie od ich pochodzenia. Jako adwokat zawsze kierował się prawem i ideami, którym całe życie był wierny. Mieszkając w Zamościu także angażował się w działania społeczne. Był Prezesem Towarzystwa Prawniczego, członkiem Rady Adwokackiej i jej delegatem na okręg zamojski, szkolił i egzaminował aplikantów. Publikował w miejscowych czasopismach. Zainicjował powołanie Towarzystwa Przyjaciół Zamościa. Był prezesem Towarzystwa „Rozwój” oraz działał w Radzie Opiekuńczej Macierzy Szkolnej i w Lidze Obrony Powietrznej Państwa.
Wacław Bajkowski został aresztowany przez Gestapo 19 czerwca 1940 r. Początkowo osadzony został w Rotundzie Zamojskiej, następnie przewieziony na Zamek w Lublinie. Ostatecznie trafił do obozów koncentracyjnych Sachsenhausen i Dachau, gdzie 11 kwietnia 1941 r. został zamordowany.
Zawarł związek małżeński w dniu 29 listopada 1902 r. z Konstancją Dobrowolską urodzoną 12 stycznia 1874 r. w Lublinie, córką Jana Dobrowskiego, mularza zamieszkałego na Kalinowszczyźnie (dziś dzielnica Lublina) i Marii z d. Bedłuszewskiej. Konstancja zmarła 1956 r. w Opolu, gdzie mieszkała u córki Zofii Rauchowej (1907-1996).
Wacław i Konstancja mieli trójkę dzieci: Jana (10 grudnia 1905 r.- zm. 17 listopada 1942), Zofię (16 stycznia 1907 r.-30 stycznia 1996 r.), Tadeusza (11 listopada 1915 r.- 13 kwietnia 1999 r.).