f. secunda prox. pt fest. s. Michaeli Arch.
Zygmunt król polski postanawia, aby puste place w Lublinie, tak szlacheckie, jak mieszczańskie, które w ciągu roku od daty ogłoszenia proklamacji nie będą zabudowane przez właścicieli, zostały przekazane na rzecz skarbu miejskiego i następnie odsprzedane osobom mogącym je zasiedlić. Poleca burmistrzowi i rajcom przestrzegać, aby zapisy domów i innych posiadłości miejskich dokonywane były wyłącznie na rzecz mieszczan lubelskich i osób posiadających prawo miejskie. Zabrania propinacji w mieście piwa kockiego i innego przywoźnego, nakazując staroście lubelskiemu Janowi [Gabrielowi] z Tęczyna skasowanie na zawsze karczmy na przedmieściu, w której – ze szkodą dla mieszczan i młynów królewskich – odbywa się sprzedaż wspomnianego piwa.
- Transkrypcja
- Tłumaczenie
Sigismundus D[ei gra]cia rex Polonie, magnus dux Lithuanie, Russie tociusque Prussie ac Masovie etc. dominus et heres, significamus presencium, quibus expedit universis presentib[us et futuris harum noticiam] habituris, quod cum iamdudum nobis querentur famati proconsul et consules civitatis nostre Lublinensis in ipsa civitate et ex ea multas esse areas desertas et a possessoribu[s suis vacua quae a dominis] et heredibus, seu proprietariis earum a multis annis destitutae esse cernuntur, in damnum et detrimentum proventuum nostrorum, Reipublice regni nostri et civitatis ipsius [Lublinensis supplica presentibus] nobis [humiliter], ut in ea re illis civitatique eorum de indemnitate oportune providere dignaremur. Nos igitur commodis tam nostris et Reipublice, quam civitatis nostra [Lublinensis consulere volentes] mandaremus iamdudum editis de super literis et mandatis nostris regiis patenetibus per edictum publicum ministerialis, huiusmodi areas desertas proclamare ac ad omnium et singulorum notitiam] deducere quatinus prefatos areas desertas earum heredes proprietarii in pristinam civitatis coloniam reducere illusque incolere aut aliis ad incolendum [conducere vel vendere intra] unius anni spacium, seu decursum extunc iamdudum preteritum debuerant quequidem proclamtio tametsi vi effectu facta fuerit, tamen nemo hactenus [areas] illas [locavit. Nos autem famati iam iure] areas huiusmodi pro nobis et mensa nostra regia confiscere fiscoque nostro regio applicare debuerimus aut potuissemus tamen precipitare aduc nolentes [mandavimus rursum prefati preconsuli et] consulibus nostris Lublinensibus proclamacionem huiusmodi arearum predictarum, repetere et facere, ut intra unius anni decursum, a die proclama[cio]nibus computando unusquisque [heres] propinquus [et proprietarius] in area sua edificia debita constituere et eo modo ad coloniam civitatis pristinam reducere curet, aut si id prestare nequeat alteri ed[if]icare volenti aream ipsam [veniat], aut [cedat quominus area], seu area huiusmodi deferre in damnum civitatis nostrae maneat aliquim. Lapso et effluxo anno prefato, omnes et singulas areas prefatas sive ille sint [nobilium], sive [civium, aut qu]ocumque subditorum nostrorum exnunc fisco civili Lublinensi applicamus et confiscamus perpetuo et in evum [presentibus ita] ut [areas huiusmodi desertas] proconsul cum consulibus, pro tempore existentibus, in usum et commodum civitatis nostrae prefate Lublinensis aliis [civibus edificare et incolere eas volentibus conferre, vendere ac de illis] prou[t] melius et utilius in commodum et utilitatem civitatis predicte pro arbitrio suo [disponere po]terint et [utilitatem civitati predicte pro arbitrio suo disponere poterint et valeant, ne huiusmodi deserte maneant et in nostra Reipublice nostre ac ipsius c]ivitatis Lublinensis commoda aliaque onera civilia negligantur ad summovendam aut eam ocasionem [quominus ] domus [et alie possessiones bonorum civilium in civitate ipsa Lublinensi ad] desertacionem huiusmodi veniant. Volumus et mandamus, ne amplius proconsul aut consulibus inscripciones aliquas domorum, [aut bonos civilium aliis civibus ipsis, aut] ius civile habentibus facere admittant. Preterea dum prefati cives nostri Lublinenses questi nobis [essent quod] in damnum ipsorum [civium et molendinos nostrorum cervisia advectitia], puta Coczen et alia propinaretur et taberna extra muros civitatis prefate huiusmodi cervisie [advectitie. Constitutem esset ideo nostris et civitatis nostris commodis] prospice [volentes] commisimus et mandamus magnifico Joanni de Thanczin comiti castellano et capitaneo nostro Lublinensi [tabernam huiusmodi advectitiae cervisie in suburbio Lublinensi tollere eamque] nunc et futuris temporibus abolere et abrogare propinacionemque eiusdem [advectitie] cervisie in damnum [et detrimentum molendinos nostros et civilis nostre] prefate inhibere quamquidem tabernam advecticie cervisie, uti in damnum nostrum et civitatis nostre prefate factam et nos presentibus tollimus et [abrogamus eiusque propinationem inhibemus] perpetuo et in evum. Harum testimonio literarum sigillum nostrum presentibus est subappensum. Datum Cracovie, feria secunda proxima post festum [sancti Michaelis archangeli], anno Domini millesimo quingentesimo tricesimo secundo, regni nostri anno vigesimo sexto.
Cristoforus de Schidlouiecz castellanus et capitaneus Cracouiensis, Regni Polonie cancellarius subscripsit.
Relacio magnifici Cristofori de Schidlouiecz castellani et capitanei Cracouiensis ac Regni Poloniae cancellarii.
Zygmunt z łaski Boga król Polski, wielki książę Litwy, Rusi i całych Prus oraz Mazowsza itd. pan i dziedzic, oznajmiamy niniejszym, tym których to dotyczy, wszystkim obecnym i przyszłym, mającym zamiar badać to pismo, gdyż sławni burmistrz i rajcy naszego miasta Lublina poskarżyli się nam, że w ich mieście jest wiele opuszczonych działek przez ich właścicieli, czy to panów, czy dziedziców, czyli posiadaczy [i] są [one] opuszczone [oraz] widoczne jest, że przez wiele lat są opustoszałe, w stratę i szkodę naszego dochodu [oraz] Rzeczpospolitej i miasta tegoż Lublina [się obracają]. Lublinianie obecnie pokornie nas poprosili, abyśmy w takim stanie ich miasta nie chcieli bezkarnie pozostawić. My zatem ponieważ pożytki tak nasze i Rzeczpospolitej, jak miasta naszego Lublina polepszyć pragniemy nakazaliśmy już rozporządzone powyższym pismem i publicznymi mandatami naszymi królewskimi przez urzędniczy edykt publiczny, te działki opuszczone ogłosić oraz wszystkim i pojedynczym pismem doprowadzić do stanu poprzedniego i je zamieszkać albo doprowadzić do zamieszkania bądź sprzedaży w ciągu jednego roku, czyli okresu odtąd już obowiązującego chociaż siłą skutku dokonaną, jednak nikt dotąd te działki [nie] zamieszkiwał. My zatem słynnym już prawem te działki dla nas i naszego stołu królewskiego powinniśmy lub mogliśmy skonfiskować i dla naszego skarbu wcielić, jednak ponieważ nie chcemy spieszyć się [z tym] nakazujemy z powrotem wspomnianym burmistrzowi i rajcom naszego miasta Lublina zdecydować [co do] tychże działek, powtórzyć i uczynić, aby w ciągu jednego, upływającego roku, od dnia rozporządzenia licząc pojedynczy najbliższy dziedzic w swojej działce o należne budowle [mógł troszczyć się i] o wcielenie tym sposobem do osady pierwotnego miasta [i] doprowadzić z powrotem, lub jeśli tegoż zabezpieczyć nie da rady kto inny przybędzie chcąc zabudować wspomnianą działkę, lub zrzeknie się tejże działki, albo takaż działka pozostanie na stratę miasta. Po upływie i przeminięciu wspomnianego roku wszystkie i pojedyncze wspomniane działki czy są szlacheckie, czy mieszczan, czy jakichkolwiek naszych poddanych od teraz dla skarbu lubelskiego niniejszym włączamy i konfiskujemy na zawsze i na wieki tak, aby działki w ten sposób opuszczone burmistrz wraz z rajcami, będącymi stosownie do okoliczności, na użytek i pożytek naszego miasta wspomnianego Lublina czy mieszczan wznieść i zasiedlić je pragnąc udzielić, sprzedać oraz o innych wedle tego jak lepiej i pożyteczniej na użytek i pożytek wspomnianego miasta na jego wolę dysponować będą mogli i się cieszyć, aby nie pozostały [te działki] opuszczone i dla pożytku naszej Rzeczpospolitej oraz tegoż miasta Lublina i inne ciężary państwowe nie zostały zaniedbane [a] przybyły do usunięcia albo tej okoliczności, aby domy i inne posiadłości z dóbr miejskich w mieście tymże Lublinie do takiego opuszczenia [nie doprowadzić]. Pragniemy i nakazujemy, aby ponadto burmistrz lub rajcy dopuścili wpisy różnych domów, lub dóbr miejskich innych mieszczan, lub prawo miejskie mających. Ponadto wspomniani mieszczanie nasi lubelscy poskarżyli się nam, że stratę [przynosi] ich miastu i młynom naszym piwo zamiejscowe, mianowicie kockie i inne warzone oraz gospoda poza murami tegoż miasta to piwo zamiejscowe [szynkująca]. Zatem postanowionym zostało dla naszego i naszego miasta pożytku kierując się troską [i] pragnąc powierzamy i nakazujemy wspaniałemu Janowi z Tęczyna panu kasztelanowi i staroście naszemu lubelskiemu gospodę to piwo zamiejscowe [szynkującą] na przedmieściach Lublina usunąć teraz i na przyszłe czasy [i] znieść i powstrzymać propinację tegoż piwa zamiejscowego, [które] na szkodę i uszczerbek młynów naszych i naszych wspomnianych mieszczan zakazać [nakazujemy], a którą gospodę [szynkującą] zamiejscowe piwo, wedle tego jak na szkodę naszą i naszego wspominanego miasta obraca się i my niniejszym usuwamy i znosimy, a tą propinację zakazujemy nieprzerwanie i na wieki. Na świadectwo czego pieczęć nasza została przywieszona [do dokumentu]. Dane w Krakowie, w najbliższy poniedziałek po świętym Michale archaniele, roku Pańskiego tysiąc pięćset trzydziestego drugiego, roku naszego panowania dwudziestego szóstego.
Krzysztof z Szydłowca kasztelan i starosta krakowski, Królestwa Polski kanclerz podpisał.
Z relacji wspaniałego Krzysztofa z Szydłowca kasztelana i starosty krakowskiego i Królestwa Polski kanclerza.
Oryg., perg., 50 x 27,5+9 cm, mocno podniszczony, liczne przedarcia na złożeniach, uszkodzenia tekstu, pismo zatarte; inicjał „S”; j. łac. Pieczęci brak, nacięcie na perg.Pod tekstem: relacja i podpis Krzysztofa Szydłowieckiego, kanclerza.
Na marginesie: nota o oblacie w ks. radz. 12 XI 1786 r., podpis Jana Kantego Makarowicza, burmistrza.
Na odwrocie: „De arearum desertarum edificatione”; „Advecticie cerevisie inhibicio”; „Ratione locationis fundorum”; „Lectum”; inny napis zatarty; „Nro 77mo” (sumariusz z r. 1836). 2 kopie: 1 – ekstrakt z ksiąg rady miejskiej z XVIII w., pieczęć rady, por. Katalog, nr 5, podpis Kajetana Konopki pisarza miejskiego; 2 – z XVIII w., nie uwierzytelniona.
Odpis: KmL, sygn. 145, k.41v-42; AGAD, MK, sygn. 46, s.211 212; reg.: KmL, sygn. 248, s.29; AmL, sygn. 151, nr 90.
Druk: Riabinin, nr 135; MRPS, IV, nr 6231. Wykaz, 42; DmL, sygn. 52.